Wat is waar?!

Nadia neemt influencers heel serieus

Nadia (24) beleeft veel plezier aan het volgen van interessante mensen op Instagram en TikTok. Met hun tutorials leert ze steeds beter om haar eigen make-up te doen. Er is een influencer die ze al jaren volgt en waar ze mega fan van is. Daarom is ze sinds kort plotseling met de pil gestopt. Want de influencer zei dat dit giftig en slecht is voor je lijf. Dat je niet zomaar iedereen op internet moet geloven, heeft ze geen boodschap aan. Ze zei het toch? Dan is het echt!

1

Waarom zijn influencers zo leuk?

Meer

Er zitten veel positieve kanten aan online influencers volgen: je kunt er veel van leren en krijgt het gevoel alsof je ze heel goed kent.

Influencers volgen:

  • Is voor de cliënt een leuke bezigheid, en geeft een verbonden gevoel met een rolmodel;
  • geeft de cliënt toegang tot informatie die anders moeilijk te vinden zou zijn;
  • maakt de cliënt zelfredzamer in het vinden van antwoorden op hun vragen;
  • biedt de cliënt de mogelijkheid om nieuwe vaardigheden en kennis te leren via tutorials;
  • geeft de cliënt een inkijkje in andermans leven, wat heel interessant kan zijn.
2

Wat zijn de aandachtspunten?

Meer

Bij het volgen van online influencers zijn er ook een aantal aandachtspunten om rekening mee te houden. Of die van toepassing zijn, verschilt per persoon.

Bijvoorbeeld:

  • De cliënt geeft geld uit aan een influencer die belooft dat hij met diens methode snel rijk gaat worden.
  • De cliënt heeft moeite om onbetrouwbare bronnen te herkennen en kan zo in desinformatie geloven, bijvoorbeeld over gezondheid. 
  • De cliënt komt vooral informatie tegen die zijn ideeën bevestigt (filterbubbel), waardoor die extremer kunnen worden, bijvoorbeeld haat naar bepaalde groepen.
  • De cliënt kan extra gevoelig zijn voor informatie van bekende mensen, terwijl die misschien niet altijd klopt.
  • De cliënt kan niet stoppen met scrollen op social media en dit beïnvloedt andere levensgebieden zoals slaap, eten, bewegen, sociaal contact en andere hobby’s. 
3
Wat kun jij doen in de begeleiding? Gebruik deze stappen

Natuurlijk vindt de cliënt het leuk om online influencers te volgen, maar hij heeft jou nodig om het ook leuk en veilig te houden, dat doe je met deze stappen.

1. Observeer

Observeer hoe de cliënt reageert op content van influencers.

Wat zie je?

Hoe zit de cliënt erbij – geeft het plezier, of ook andere emoties? Leert de cliënt nieuwe vaardigheden en kennis van een influencer – en zo ja, wat dan? Zie je plotselinge gedragsveranderingen of bepaald gedrag extremer worden? Luister goed naar verbale uitingen. Dit geeft je een eerste indruk of er iets van jou nodig is.

2. Inventariseer

Welke influencers volgt de cliënt?

Welke accounts volgt de cliënt? Hoe lang volgt hij ze al? Waar gaan de posts en filmpjes van de influencer precies over? Heeft dit invloed op hoe de cliënt denkt, zich voelt en gedraagt? Wat vind jij daarvan? Hoever staat de influencer van de cliënt af?  Zijn er persoonlijke berichtjes of krijgt hij wel eens antwoord op comments?

3. Bespreek

Stel je open vragen om meer te weten te komen?

Ga het gesprek aan om zicht te krijgen of de influencer invloed heeft op de cliënt en of er begeleiding nodig is. Doe dat vanuit oprechte interesse, zonder oordeel. Stel open vragen, vanuit nieuwsgierigheid. Zo krijg je inzicht in waarom de cliënt het kijken naar deze influencer zo leuk vindt en wat dit met hem doet.


Vragen die je kunt stellen:

·       Kun je me wat vertellen over deze persoon? Wie is het en wat doet hij?

·       Wat vind je leuk aan zijn filmpjes? Waarom?

·       Wat heb je van hem geleerd?

·       Wat vind je goed aan wat hij zegt?

·       Ben je het er ook weleens niet mee eens?

4. Ervaar

Kijk je mee om meer inzicht op te doen?

Vraag de cliënt welke filmpjes hij het leukste vindt en bekijk deze samen. Of probeer samen een tutorial uit. Zo kun je meteen inhoud van de influencer koppelen aan reacties van de cliënt.


Het geeft je een mooi aanknopingspunt om erover in gesprek te gaan. Daarnaast kun je je eigen mening vormen: Hoe komt de influencer over op jou?
Hoe betrouwbaar is het verhaal? Wat is de invloed op de cliënt? Positief of negatief?

5. Anticipeer

Hoe staat de cliënt erin? En hoe houd je daar rekening mee?

De kans is groot dat de cliënt veel plezier beleeft aan het volgen van een influencer.  Waarschijnlijk is hij een groot fan en volgt diegene misschien al jaren. Hierdoor voelt het meer als een vriendin of vriend, dan een vreemde op het internet. Dat wat een influencer zegt niet altijd waar is, of vooral gezegd wordt om een bepaald doel te bereiken, zullen ze niet snel geloven. Hierdoor kan het extra uitdagend zijn om hierover bewustzijn te creëren bij de cliënt. Bedenk dus eerst goed waar zowel jij en de cliënt staan, zodat je daar rekening mee houdt in hoe je je boodschap overbrengt.

6. Doe

Wanneer grijp je in?

Er zijn scenario’s waarbij het belangrijk is om snel in actie te komen.

Bijvoorbeeld als de cliënt relatief veel geld uitgeeft aan een influencer. Denk bijvoorbeeld aan een piramidespel of een oproep voor een donatie waarbij je kans maakt om in de live-uitzending bedankt te worden.

Ook kunnen ze gezondheidsclaims volgen die schade kunnen veroorzaken, zoals stoppen met de pil, geen zonnebrand meer gebruiken of extreme diëten volgen zoals een vastendieet (intermittant fasting). Daarnaast zijn er influencers die aanzetten tot haat of extreme politieke stromingen. Dit kan ernstige gevolgen hebben, zoals ruzie, bedreigingen of geweld. Handel in deze situatie snel en wacht niet tot het verder uit de hand loopt.

Overleg met het meldpunt en het team waar nodig. En denk samen na over het ontvolgen van een influencer. 

7. Spreek af

Wat denkt de cliënt zelf dat de oplossing kan zijn?

Ga op een open manier het gesprek aan om afspraken te maken. Begin bijvoorbeeld door je zorgen te uiten, en te vragen hoe je samen die risico’s kunt voorkomen. Er is een grote kans dat de cliënt jouw zorgen niet direct gelooft. Het kan dan handiger zijn om eerst spelenderwijs meer te leren over desinformatie, nepnieuws en online beïnvloeding. Gebruik bijvoorbeeld de Superfakesafari en stel vragen. Is alles wat je ziet of hoort online ook waar? Hoe weet je of het waar is? Wanneer kun je iemands verhaal vertrouwen? Hou er rekening mee dat je er met één keer uitleggen niet bent, herhalen is daarom erg belangrijk. Zet het onderwerp daarom in het zorgplan zodat je er samen regelmatig op terugkomt. 

Wil je meer weten?

Op zoek naar meer informatie over online onderzoek doen? Ga aan de slag met deze vragen en bronnen:

  1. Weet jij wat de cliënt allemaal doet online?
  2. Hoe zorg je dat een cliënt het verschil weet tussen betrouwbare informatie en desinformatie?
  3. Doe je samen activiteiten om ze te desinformatie te laten herkennen zoals Super Fake Safari?
  4. Weet je waarom mensen met een lvb meer vatbaar zijn voor desinformatie?
  5. Hoeveel schermtijd is passend bij de cliënt? Laat je dat aan hem over?
  6. Wil je de cliënt probeerruimte geven? En hoe vind je balans daarin?
  7. Weten jij en de client hoe je nepnieuws herkent? Lees meer bij Hoe?Zo!Mediawijs, bekijk de story van NPO Kennis of lees de tips van Radar over het herkennen van nepnieuws.

 

Op zoek naar meer info?

Bekijk voor meer informatie alle veelgestelde vragen of alle tools en websites over online informatie zoeken op LeukerOnline.nl